تفسیر غزل شماره 68 حافظ: ماهم این هفته برون رفت و به چشمم سالیست

غزل شماره 68 حافظ یکی از غزل‌های پر احساس و عمیقی است که به موضوع گذر زمان، دوری از معشوق و امید به آینده می‌پردازد. این غزل با بیت آغازین “ماهم این هفته برون رفت و به چشمم سالیست” به وضوح بیان می‌کند که شاعر احساس می‌کند زمان بسیار کند می‌گذرد، مخصوصا زمانی که از معشوق دور است.

تفسیر کلی غزل

در این غزل، حافظ با زبانی شاعرانه و پر از حسرت، به توصیف دوری از معشوق و گذر کند زمان می‌پردازد. او از یک سو به زیبایی معشوق اشاره می‌کند و از سوی دیگر به سختی‌های دوری و انتظار می‌پردازد. شاعر در این غزل به امیدواری و آینده نیز اشاره می‌کند و به خواننده توصیه می‌کند که صبور باشد و به آینده امیدوار باشد.

تفسیر بیت به بیت

هر بیت از این غزل، حاوی معانی ژرفی است که نیازمند تفسیر و تحلیل دقیق است.

• بیت اول: ماهم این هفته برون رفت و به چشمم سالیست:

  • معنی: این هفته نیز گذشت و به نظرم یک سال گذشته است.
  • تفسیر: شاعر احساس می‌کند که زمان بسیار کند می‌گذرد، مخصوصا زمانی که از معشوق دور است.

• بیت دوم: حال هجران تو چه دانی که چه مشکل حالیست:

  • معنی: حال دوری از تو را نمی‌توانی درک کنی که چه سخت است.

• تفسیر: شاعر به سختی دوری از معشوق اشاره می‌کند و می‌گوید که دیگران نمی‌توانند این درد را درک کنند.

• بیت سوم: مردم دیده ز لطف رخ او در رخ او:

  • معنی: چشم‌ها از روی لطف صورت او، در صورت او تصویر خود را دیدند.

• تفسیر: شاعر به زیبایی معشوق اشاره می‌کند و می‌گوید که همه شیفته او هستند.

• بیت چهارم: عکس خود دید گمان برد که مشکین خالیست:

  • معنی: چشم‌ها تصویر خود را در صورت او دیدند و گمان کردند که موی سیاه او خالی است.

• تفسیر: شاعر به زیبایی موهای معشوق اشاره می‌کند و می‌گوید که همه شیفته آن هستند.

• بیت پنجم: می‌چکد شیر هنوز از لب همچون شکرش:

  • معنی: شیر همچنان مانند شکر از لبان او می‌چکد.

• تفسیر: شاعر به شیرینی سخنان معشوق اشاره می‌کند.

• بیت ششم: گر چه در شیوه گری هر مژه‌اش قتالیست:

  • معنی: اگرچه هر مژه او شیوه‌ای برای فریب دارد.

• تفسیر: شاعر به زیبایی و جذابیت مژه‌های معشوق اشاره می‌کند.

• بیت هفتم: ای که انگشت نمایی به کرم در همه شهر:

  • معنی: ای کسی که در همه شهر به خوبی‌ها انگشت می‌گذاری.

• تفسیر: شاعر به افرادی که به ظاهر به دیگران کمک می‌کنند اما باطن آن‌ها خالص نیست، اشاره می‌کند.

• بیت هشتم: وه که در کار غریبان عجبت اهمالیست:

  • معنی: افسوس که در کار غریبان بسیار سهل‌انگاری می‌شود.

• تفسیر: شاعر به بی‌توجهی مردم به مشکلات دیگران اشاره می‌کند.

• بیت نهم: بعد از اینم نبود شائبه در جوهر فرد:

  • معنی: بعد از این دیگر شکی در شخصیت فرد نخواهد بود.

• تفسیر: شاعر به روشن شدن حقیقت در آینده اشاره می‌کند.

• بیت دهم: که دهان تو در این نکته خوش استدلالیست:

  • معنی: زیرا سخنان تو در این مورد بسیار منطقی است.

• تفسیر: شاعر به صحت گفته‌های خود اطمینان دارد.

• بیت یازدهم: مژده دادند که بر ما گذری خواهی کرد:

  • معنی: به من گفته‌اند که تو به ما سری خواهی زد.

• تفسیر: شاعر به امید دیدار معشوق اشاره می‌کند.

• بیت دوازدهم: نیت خیر مگردان که مبارک فالیست:

  • معنی: نیت خوبت را تغییر نده که فال خوبی است.

• تفسیر: شاعر به فال نیک گرفتن امید به دیدار معشوق اشاره می‌کند.

• بیت سیزدهم: کوه اندوه فراقت به چه حالت بکشد:

  • معنی: کوه اندوه دوری از تو چگونه تحمل خواهد شد؟

• تفسیر: شاعر به سختی تحمل دوری از معشوق اشاره می‌کند.

• بیت چهاردهم: حافظ خسته که از ناله تنش چون نالیست:

  • معنی: حافظ خسته‌ای که تنش از ناله مانند نی می‌نالد.

• تفسیر: حافظ از شدت دوری و غمگین بودن، به ناله افتاده است.

مفاهیم اصلی غزل

• عشق و دوری: عشق شدید به معشوق و دوری از او
• گذر زمان: احساس کند شدن زمان در دوری از معشوق
• امید به آینده: امید به دیدار مجدد معشوق
• نقد اجتماعی: انتقاد از برخی رفتارهای اجتماعی

کاربرد غزل

این غزل به دلیل بیان احساسات عاشقانه‌ی شدید و توصیف‌های زیبای شاعر، یکی از محبوب‌ترین غزل‌های حافظ است و در بسیاری از موارد برای فال و تعبیر استفاده می‌شود. همچنین، این غزل به عنوان یک اثر ادبی ارزشمند در ادبیات فارسی جایگاه ویژه‌ای دارد.

تفسیر فال:

• معمولا این غزل نشانه دوری از معشوق، دلتنگی و انتظار است.
• همچنین این غزل می‌تواند نشان دهنده امید به آینده و دیدار مجدد باشد.
• اما تفسیر دقیق فال به شرایط فردی و سوال شما بستگی دارد.