تفسیر غزل شماره 185 حافظ: نقدها را بود آیا که عیاری گیرند

غزل شماره 185 حافظ یکی از غزل‌های انتقادی و اجتماعی شاعر است که در آن به برخی از رفتارها و باورهای رایج زمان خود انتقاد می‌کند. حافظ در این غزل، با زبان طنز و کنایه، به زاهدان و ریاکاران حمله کرده و پوچی اعمال ظاهری آن‌ها را به سخره می‌گیرد.

معنی بیت به بیت:

• نقدها را بود آیا که عیاری گیرند: آیا نقدها (پول‌ها) می‌توانند عیار (ارزش واقعی) افراد را نشان دهند؟
• تا همه صومعه‌داران پی کاری گیرند: تا همه ساکنان صومعه‌ها و زاهدان به دنبال کاری بیفتند.
• مصلحت دید من آن است که یاران همه کار بگذارند: به نظر من، بهتر است دوستان همه کارها را رها کنند.
• و خم طره یاری گیرند: و به دنبال خم زیبای زلف یار بروند.
• گر چه حافظ به شراب و لعب مشغول است: اگرچه حافظ به شراب و خوشگذرانی مشغول است،
• لیک دل در بند آن است که جان می‌ستاند: اما دلش به آن چیزی بند شده است که جان می‌گیرد.
• گر چه در ظاهر ما صوفی گری باشد: اگرچه در ظاهر ما صوفی‌گری دیده می‌شود،
• باطن ما همه آکنده ز عشق است و مستی: باطن ما پر از عشق و مستی است.
• هر که خواهد که شود محرم اسرار ازل: هر کس که بخواهد رازهای ازلی را بداند،
• باید از جام بلورین لبش تر سازد: باید لب خود را به جام بلورین (شراب عرفانی) آغشته کند.

تفسیر کلی غزل:

حافظ در این غزل به پوچی زهد و ریاضت‌های ظاهری و اهمیت عشق و معرفت واقعی اشاره می‌کند. او معتقد است که ارزش انسان به ظاهر و عمل او نیست، بلکه به باطن و نیتی است که در دل دارد. شاعر همچنین به این نکته اشاره می‌کند که عشق و معرفت واقعی، انسان را به سوی کمال می‌برد و نه زهد و ریاضت‌های ظاهری.

مفاهیم کلیدی:

• انتقاد از زهد و ریاکاری: حافظ به زاهدان و ریاکارانی که ظاهرالصلاحی می‌کنند، انتقاد می‌کند.
• اهمیت عشق و معرفت: عشق و معرفت واقعی، ارزش انسان را تعیین می‌کند.
• باطن و ظاهر: ظاهر انسان ممکن است فریبنده باشد، اما باطن او نشان‌دهنده شخصیت واقعی‌اش است.
• شراب عرفانی: نماد معرفت و عشق الهی است.

تعبیر در فال:

اگر این غزل در فال حافظ بیاید، معمولاً به معنای پرهیز از ظاهر‌سازی و توجه به باطن است. همچنین می‌تواند به معنای اهمیت عشق و معرفت در زندگی باشد.

کاربردهای این غزل:

• انتقاد اجتماعی: حافظ در این غزل به برخی از رفتارهای اجتماعی انتقاد می‌کند.
• اهمیت باطن: این غزل بر اهمیت باطن و نیت انسان تأکید می‌کند.
• عشق و معرفت: این غزل به ما یادآوری می‌کند که عشق و معرفت واقعی، ارزش زندگی را بالا می‌برد.