تفسیر غزل شماره 139 حافظ: رو بر رهش نهادم و بر من گذر نکرد

غزل شماره 139 حافظ یکی از غزل‌های پر احساس و مملو از اندوه شاعر است. حافظ در این غزل، به بیان ناامیدی و دوری از معشوق پرداخته و از بی‌مهری او رنج می‌برد.

تفسیر بیت به بیت:

• بیت اول و دوم: در راه او ایستادم اما به من توجه نکرد. صدها بار چشم به راهش بودم اما حتی یک نگاه هم به من نکرد.
• بیت سوم و چهارم: سیل اشک‌های من نتوانست کینه را از دلش بیرون کند و مهر من در دل سنگی او اثری نگذاشت.
• بیت پنجم و ششم: هر بار می‌رود و برمی‌گردد اما من هنوز در آرزوی دیدارش جان می‌دهم.
• بیت هفتم و هشتم: ای باد صبحگاهی! اگر به سوی او رفتی به او بگو حافظ از فراقش می‌سوزد.
• بیت نهم و دهم: ساقیا جامی از شراب ناب بیاور تا دلم با یاد آن رقیب شراب سازم.
• بیت یازدهم و دوازدهم: حافظ اگر از دست یار بریدی، عمر خود را تباه نکن، شاید روزی او را دوباره ببینی.

تفسیر کلی غزل:

در این غزل، حافظ به بیان ناامیدی و دوری از معشوق پرداخته و از بی‌مهری او رنج فراوانی می‌برد. او با استفاده از نمادهای مختلف، مانند سیل اشک، سنگ صبور و باد صبحگاهی، به بیان عمق احساسات خود پرداخته است.

• عشق و فراق: مضمون اصلی غزل، عشق و فراق است.
• ناامیدی و یأس: شاعر در این غزل، احساس ناامیدی و یأس شدیدی دارد.
• امید به آینده: با وجود همه رنج‌ها، شاعر همچنان به آینده امیدوار است.

نکات کلیدی:

• عشق یک طرفه: عشق شاعر به معشوق یک طرفه است و معشوق هیچ توجهی به او ندارد.
• گذر زمان: شاعر به گذر زمان و بی‌ثباتی دنیا اشاره می‌کند.
• امید به آینده: با وجود همه تلخی‌ها، شاعر به آینده امیدوار است.

تفسیرهای مختلف:

این غزل مانند بسیاری از غزل‌های حافظ، دارای لایه‌های معنایی متعدد است و هر خواننده‌ای با توجه به جهان بینی خود می‌تواند تفسیرهای متفاوتی از آن ارائه دهد. برخی مفسران بر جنبه عاشقانه این غزل تاکید دارند و برخی دیگر بر جنبه‌های فلسفی آن.

در کل:

غزل شماره 139 حافظ، یک اثر عاشقانه و عرفانی است که خواننده را به دنیای عواطف و جستجوی حقیقت می‌برد. این غزل، به عنوان یکی از شاهکارهای حافظ شناخته می‌شود و همواره مورد توجه علاقه‌مندان به شعر بوده است.