تفسیر غزل شماره 110 حافظ: پیرانه سرم عشق جوانی به سر افتاد

غزل شماره 110 حافظ یکی از غزل‌های عمیق و تأمل‌برانگیز این شاعر بزرگ است که در آن به موضوع عشق، جوانی و پیری پرداخته است. این غزل، بیانگر تضاد میان شور جوانی و آرامش پیری است و نشان‌دهنده‌ی عمق اندیشه و بینش حافظ است.

تفسیر بیت به بیت:

• بیت اول و دوم: شاعر می‌گوید در سن پیری، آتش عشق جوانی در دلش شعله‌ور شده است و عقل و خردش را از دست داده است.
• بیت سوم و چهارم: شاعر می‌گوید شب‌های زیادی را بیدار مانده و منتظر دیدار معشوق است.
• بیت پنجم و ششم: شاعر می‌گوید در دلش آشوبی به پا شده است و گویی معشوق به بازار دل او آمده است.
• بیت هفتم و هشتم: شاعر به دل خود می‌گوید که این همه بی‌قراری برای چیست و چرا اینقدر برای وصل معشوق بی‌تاب است.
• بیت نهم و دهم: شاعر می‌گوید به خاطر یاد معشوق شب‌های زیادی نخوابیده و چشمانش سوخته است.
• بیت یازدهم و دوازدهم: شاعر می‌گوید به خاطر یاد معشوق آه‌های سرد کشیده و خانه‌اش از ناله او لرزیده است.
• بیت سیزدهم و چهاردهم: شاعر از باد صبا می‌خواهد که به معشوق پیام برساند که چشمان او از گریه خونین است.
• بیت پانزدهم و شانزدهم: شاعر می‌گوید اگر معشوق بیاید دل او شاد می‌شود زیرا از فراق او دلش خون شده است.

تفسیر کلی غزل:

در این غزل، حافظ به زیبایی تضاد میان عشق و عقل، جوانی و پیری را نشان می‌دهد. او نشان می‌دهد که عشق می‌تواند در هر سنی و در هر شرایطی انسان را متحول کند. شاعر با زبانی ساده و روان، احساسات عمیق و درونی خود را بیان می‌کند و خواننده را به تأمل درباره‌ی عشق و زندگی وا می‌دارد.

نکات کلیدی:

• عشق و پیری: مضمون اصلی این غزل، عشق و پیری و تضاد میان این دو است.
• بی‌قراری و انتظار: شاعر از بی‌قراری و انتظار برای دیدار معشوق سخن می‌گوید.
• زبان ساده و روان: زبان شاعر در این غزل بسیار ساده و روان است.
• احساسات عمیق: شاعر احساسات عمیق و درونی خود را به زیبایی بیان می‌کند.

در کل، غزل 110 حافظ، یک اثر عاشقانه و تأمل‌برانگیز است که نشان‌دهنده‌ی عمق اندیشه و بینش شاعر است.

نکات تکمیلی:

• این غزل نشان می‌دهد که عشق محدود به سن خاصی نیست و می‌تواند در هر سنی رخ دهد.
• شاعر با استفاده از تصاویر زیبا و نمادین، احساسات خود را به خوبی منتقل می‌کند.
• این غزل، یکی از غزل‌های محبوب حافظ است و بارها مورد تحلیل و تفسیر قرار گرفته است.