حافظ غزل شماره 363

فال حافظ با تفسیر

ای حافظ شیرازی! تو محرم هر رازی! تو را به خدا و به شاخ نباتت قسم می دهم که هر چه صلاح و مصلحت می بینی برایم آشکار و آرزوی مرا براورده سازی.

حال آنچه را که مایلید قصد و نیت کنید

آنگاه برای گرفتن فال حافظ بر روی عکس زیر کلیک کنید

مطالب پیشنهادی از سراسر وب:

حافظ غزل شماره 363

دَردَم از یار است و درمان نیز هم

دل فدایِ او شد و جان نیز هم

این که می‌گویند آن خوشتر ز حسن

یار ما این دارد و آن نیز هم

یاد باد آن کاو به قصدِ خونِ ما

عهد را بشکست و پیمان نیز هم

دوستان در پرده می‌گویم سخن

گفته خواهد شد به دَستان نیز هم

چون سر آمد دولتِ شب‌هایِ وصل

بگذرد ایامِ هِجران نیز هم

هر دو عالم یک فروغِ رویِ اوست

گفتمت پیدا و پنهان نیز هم

اعتمادی نیست بر کارِ جهان

بلکه بر گردونِ گَردان نیز هم

عاشق از قاضی نترسد مِی بیار

بلکه از یَرغویِ دیوان نیز هم

محتسب داند که حافظ عاشق است

و آصفِ مُلکِ سلیمان نیز هم

توضیح . معنی . تفسیر

غزل شماره 363 حافظ: دردم از یار است و درمان نیز هم

غزل 363 حافظ با بیت آغازین “دردم از یار است و درمان نیز هم”، به موضوع عشق، درد و درمان می‌پردازد. این غزل، بیانگر پیچیدگی‌های رابطه عاطفی و تضادهای درونی شاعر است.

تفسیر بیت به بیت:

بیت اول: “دردم از یار است و درمان نیز هم/ دل فدای او شد و جان نیز هم”؛ شاعر می‌گوید که هم دردش از محبوبش است و هم درمانش. یعنی هم رنج می‌برد و هم لذت می‌برد. او دل و جان خود را فدای محبوبش کرده است.
بیت دوم: “این که می‌گویند آن خوشتر ز حسن یار ما/ این دارد و آن نیز هم”؛ شاعر به این جمله که زیبایی محبوب او از همه چیز بهتر است، اشاره می‌کند و می‌گوید که این جمله درست است و همه چیز را دارد.
بیت سوم: “یاد باد آن کو به قصد خون ما عهد را بشکست/ و پیمان نیز هم”؛ شاعر یاد آن کسی را می‌کند که با قصد کشتن او، پیمانشان را شکست.
بیت چهارم: “دوستان در پرده می‌گویم سخن/ گفته خواهد شد به دستان نیز هم”؛ شاعر به دوستانش می‌گوید که حرف‌هایی که در دل دارد، روزی آشکار خواهد شد.
بیت پنجم: “چون سر آمد دولت شب‌های وصل/ بگذرد ایام هجران نیز هم”؛ شاعر می‌گوید که همانطور که شب‌های خوش وصل به پایان می‌رسد، روزهای هجران نیز به پایان خواهد رسید.
بیت ششم: “هر دو عالم یک فروغ روی اوست/ گفتمت پیدا و پنهان نیز هم”؛ شاعر می‌گوید که همه زیبایی‌ها و نور عالم از محبوبش نشأت می‌گیرد و این را هم آشکارا و هم پنهانی گفته است.
بیت هفتم: “اعتمادی نیست بر کار جهان/ بلکه بر گردون گردان نیز هم”؛ شاعر می‌گوید که به هیچ چیز در دنیا نمی‌توان اعتماد کرد، حتی به چرخ گردان.
بیت هشتم: “عاشق از قاضی نترسد می بیار/ بلکه از یرغوی دیوان نیز هم”؛ شاعر می‌گوید که عاشق نباید از قاضی بترسد، بلکه باید از غضب و خشم حاکمان بترسد.
بیت نهم: “محتسب داند که حافظ عاشق است/ و آصف ملک سلیمان نیز هم”؛ شاعر می‌گوید که همه می‌دانند که او عاشق است، حتی محتسب و آصف (که نماد حکمت و دانش است).

تفسیر کلی:

این غزل، بیانگر عشق عمیق و پیچیده شاعر به محبوبش است. شاعر از یک سو به محبوبش عشق می‌ورزد و از سوی دیگر از او رنج می‌برد. او به بی‌ثباتی دنیا و ناپایداری عشق اشاره می‌کند و در عین حال به امید وصال و پایان یافتن روزهای هجران دل می‌بندد. این غزل، یکی از غزل‌های عمیق و پر معنی حافظ است که بارها مورد تحلیل و تفسیر قرار گرفته است.