حافظ غزل شماره 472
مطالب پیشنهادی از سراسر وب:
مطالب پیشنهادی
حافظ غزل شماره 472
احمد الله علی معدلة السلطان
احمد شیخ اویس حسن ایلخانی
خان بن خان و شهنشاه شهنشاه نژاد
آن که میزیبد اگر جان جهانش خوانی
دیده نادیده به اقبال تو ایمان آورد
مرحبا ای به چنین لطف خدا ارزانی
ماه اگر بی تو برآید به دو نیمش بزنند
دولت احمدی و معجزه سبحانی
جلوه بخت تو دل میبرد از شاه و گدا
چشم بد دور که هم جانی و هم جانانی
برشکن کاکل ترکانه که در طالع توست
بخشش و کوشش خاقانی و چنگزخانی
گرچه دوریم به یاد تو قدح میگیریم
بعد منزل نبود در سفر روحانی
از گل پارسیم غنچه عیشی نشکفت
حبذا دجله بغداد و می ریحانی
سر عاشق که نه خاک در معشوق بود
کی خلاصش بود از محنت سرگردانی
ای نسیم سحری خاک در یار بیار
که کند حافظ از او دیده دل نورانی
توضیح . معنی . تفسیر
تفسیر غزل شماره 472 حافظ: احمد الله علی معدله السلطان
غزل شماره 472 حافظ یکی از غزلهای مدحی دیوان اوست که شاعر در آن به ستایش سلطان احمد ایلخانی پرداخته است. این غزل، به دلیل اشاره مستقیم به یک شخصیت تاریخی و استفاده از برخی اصطلاحات خاص، نیازمند بررسی دقیقتری است.
مفهوم کلی غزل:
در این غزل، حافظ با زبانی بسیار شیوا و زیبا، به توصیف فضایل و ویژگیهای مثبت سلطان احمد میپردازد و از او به عنوان یک پادشاه عادل و دادگر یاد میکند. شاعر با استفاده از تشبیهات و استعارات ادبی، مقام و منزلت سلطان را بسیار بالا میبرد و او را به عنوان یک نعمت الهی برای مردم معرفی میکند.
تفسیر بیت به بیت:
بیت اول: “احمد الله علی معدله السلطان”
شاعر میگوید: خدا را سپاس که سلطانی عادل و دادگر مانند احمد را بر ما مسلط کرده است. این بیت آغازین، محور اصلی غزل را مشخص میکند.
بیت دوم: “احمد شیخ اویس حسن ایلخانی خان”
در این بیت، شاعر به طور کامل به معرفی سلطان احمد میپردازد و نسب او را ذکر میکند.
بیت سوم: “بن خان و شهنشاه شهنشاه شهنشاه نژاد آن که میزیبد اگر جان جهانش خوانی”
شاعر با استفاده از تکرار کلمه “شهنشاه”، به عظمت و شکوه نسب سلطان اشاره میکند و او را لایق این است که جان جهان نامیده شود.
بیتهای بعدی: بیتهای بعدی غزل نیز به همین ترتیب، به توصیف فضایل و ویژگیهای مثبت سلطان احمد میپردازد. شاعر از او به عنوان پناهگاه مظلومان، عدالتخواه و حافظ حقوق مردم یاد میکند.
نکات قابل توجه:
- مدح و ستایش: این غزل، یک نمونه بارز از شعر مدحی است که در ادبیات فارسی بسیار رایج بوده است.
- اصطلاحات خاص: در این غزل، از برخی اصطلاحات خاص مانند “ایلخانی” استفاده شده است که نشان از آشنایی شاعر با تاریخ و فرهنگ زمان خود دارد.
- هدف شاعر: هدف حافظ از سرودن این غزل، علاوه بر ستایش سلطان، ممکن است جلب رضایت او و کسب منفعت شخصی نیز بوده باشد.
نتیجهگیری:
غزل 472 حافظ، یک غزل مدحی است که به طور مستقیم به یک شخصیت تاریخی اشاره دارد. این غزل، نشان میدهد که حافظ علاوه بر سرودن غزلهای عاشقانه و عرفانی، به سرودن اشعار مدحی نیز میپرداخته است. با مطالعه این غزل، میتوان به درک بهتری از جایگاه شاعر در جامعه زمان خود و همچنین شیوه استفاده از زبان و ادبیات در مدحسرایی دست یافت.
مطالب پیشنهادی از سراسر وب:
مطالب پیشنهادی