حافظ غزل شماره 292
مطالب پیشنهادی از سراسر وب:
مطالب پیشنهادی
حافظ غزل شماره 292
قسم به حشمت و جاه و جلالِ شاه شجاع
که نیست با کَسَم از بهرِ مال و جاه نزاع
شرابِ خانگیم بس مِیِ مُغانِه بیار
حریفِ باده رسید ای رفیقِ توبه وِداع
خدای را به مِیام شست و شویِ خِرقه کنید
که من نمیشِنَوَم بویِ خیرِ از این اوضاع
ببین که رقص کُنان میرود به نالهٔ چنگ
کسی که رُخصه نفرمودی اِسْتِماعِ سَماع
به عاشقان نظری کن به شُکرِ این نعمت
که من غلامِ مطیعم، تو پادشاهِ مُطاع
به فیضِ جرعهٔ جامِ تو تشنهایم، ولی
نمیکنیم دلیری نمیدهیم صُداع
جبین و چهرهٔ حافظ خدا جدا مَکُناد
ز خاکِ بارگه کبریایِ شاه شجاع
توضیح . معنی . تفسیر
تفسیر و معنی غزل 292 حافظ: قسم به حشمت و جاه و جلال شاه شجاع
غزل 292 حافظ، یکی از غزلهای مشهور و پرطرفدار این شاعر بزرگ است. این غزل با بیت آغازین “قسم به حشمت و جاه و جلال شاه شجاع” آغاز میشود و حال و هوایی صریح و بیپیرایه دارد. حافظ در این غزل، به صراحت از لذتهای دنیوی و بیخیالی سخن میگوید و زهد و ریاضت را به باد تمسخر میگیرد.
مضامین اصلی غزل:
- بیاعتنایی به ظواهر دینی: حافظ در این غزل، به صراحت از خرقه و زهد و تقوا انتقاد میکند و شراب را بر آن ترجیح میدهد. این نشان از رویکرد انتقادی او به برخی از ظواهر دینی رایج در زمانه خود دارد.
- لذتجویی و بیپروایی: شاعر در این غزل، به صراحت از شراب و میگساری سخن میگوید و از همراهانش دعوت میکند تا به او بپیوندند. این نشان از روحیه شاد و بیباکانه حافظ دارد.
- انتقاد از دنیاطلبی: با وجود اینکه حافظ از لذتهای دنیوی سخن میگوید، اما در عین حال به دنیاطلبی و تعلق خاطر به مال و جاه نیز انتقاد میکند.
- دوستی و رفاقت: موضوع دوستی و رفاقت نیز در این غزل بسیار پررنگ است و حافظ از همراهانش دعوت میکند تا در کنار او از شراب و زندگی لذت ببرند.
تفسیر بیت به بیت:
- بیت اول: شاعر به حشمت و جاه شاه شجاع قسم میخورد و میگوید که از زهد و تقوا و دنیاطلبی بیزار است و تنها به شراب و رفاقت علاقه دارد.
- بیت دوم: حافظ از همراهانش میخواهد تا خرقه او را با شراب بشویند، زیرا از بوی زهد و تقوا متنفر است.
- بیت سوم: شاعر میگوید که شراب خانهاش آماده است و از دوستش میخواهد که به او بپیوندد.
- بیت چهارم: حافظ به رفیق خود میگوید که توبه و وداع را فراموش کند و به او بپیوندد.
نتیجهگیری:
غزل 292 حافظ، تصویری روشن از شخصیت بیباک و لذتجوی شاعر را به نمایش میگذارد. او در این غزل، به صراحت از لذتهای دنیوی سخن میگوید و به ظواهر دینی و دنیاطلبی انتقاد میکند. این غزل، یکی از نمونههای بارز از شاعری است که از قید و بندهای اجتماعی و دینی رها شده و به دنبال لذت بردن از زندگی است.
نکات قابل توجه:
- این غزل، یکی از غزلهای پرکاربرد در فال حافظ است.
- برخی مفسران، این غزل را به نوعی اعتراض به وضعیت اجتماعی و سیاسی زمانه خود میدانند.
- زبان این غزل، ساده و روان است و مفاهیم آن به راحتی قابل درک هستند.
مطالب پیشنهادی از سراسر وب:
مطالب پیشنهادی