تفسیر غزل شماره 262 حافظ: “حال خونین دلان که گوید باز”

یک غزل عارفانه با نگاهی انتقادی

این غزل حافظ، نگاهی انتقادی به برخی از رفتارها و باورها دارد و به مسائل عرفانی و اجتماعی نیز می‌پردازد. حافظ در این غزل، از زبان دل سوخته و خونین شکایت می‌کند و به برخی از مفاهیم و باورهای رایج انتقاد می‌کند.

تفسیر بیت به بیت:

• بیت اول: “حال خونین دلان که گوید باز” شاعر می‌پرسد که چه کسی می‌تواند حال دل خونین عاشقان را بیان کند.

  • تفسیر: این بیت بیانگر عمق درد و رنج عاشقانی است که دلشان شکسته و کسی نمی‌تواند دردشان را بفهمد.

• وز فلک خون خم که جوید باز” شاعر می‌پرسد که از آسمان چه کسی شراب خونین می‌طلبد.

  • تفسیر: این بیت اشاره به ظلم و ستمی است که بر انسان‌ها روا داشته می‌شود و خون بی‌گناهان ریخته می‌شود.

• شرمش از چشم می پرستان باد نرگس مست اگر بروید باز” شاعر می‌گوید اگر نرگس مست شرم کند و به چشم میگساران نگاه نکند، بهتر است.

  • تفسیر: این بیت کنایه‌ای است به کسانی که به دنبال لذت‌های دنیوی هستند و از حقایق غافلند.

• جز فلاطون خم نشین شراب سر حکمت به ما که گوید باز” شاعر می‌پرسد که جز فلاطون که شراب حکمت می‌نوشید، چه کسی می‌تواند به ما حکمت بیاموزد.

  • تفسیر: این بیت اشاره به حکمت و معرفت است و اینکه تنها عارفی مانند فلاطون می‌تواند راه حقیقت را نشان دهد.

تفسیر کلی

در این غزل، حافظ به موضوعاتی مانند عشق، ظلم، حکمت و معرفت پرداخته است. او با زبانی نمادین و عارفانه، به انتقاد از برخی رفتارها و باورهای رایج پرداخته و از درد و رنج انسان‌های رنج‌دیده سخن گفته است.

نکات قابل توجه:

• زبان نمادین: حافظ در این غزل از نمادهایی مانند خون، شراب، نرگس و فلاطون استفاده کرده است.
• انتقاد اجتماعی: شاعر به برخی از رفتارها و باورهای رایج در جامعه انتقاد می‌کند.
• عرفان و حکمت: این غزل، نگاهی عارفانه به مسائل زندگی دارد و به دنبال حقیقت و معرفت است.

تعبیر فال:

اگر این غزل به عنوان فال انتخاب شود، می‌تواند نشانه‌ای از درد و رنج، ظلم و ستم، و جستجوی حقیقت باشد. همچنین، می‌تواند نشان‌دهنده‌ی نیاز به تغییر برخی از باورها و رفتارها باشد.