تفسیر غزل شماره 256 حافظ: “نصیحتی کنمت بشنو و بهانه مگیر”

این غزل حافظ، سرشار از توصیه‌ها و نصایحی است که شاعر به مخاطب خود ارائه می‌دهد. حافظ در این غزل، به زیبایی به موضوعاتی چون جوانی، عمر، لذت بردن از زندگی، و اهمیت لحظه حال می‌پردازد.

تفسیر بیت به بیت:

• بیت اول: “نصیحتی کنمت بشنو و بهانه مگیر/ هر آنچه ناصح مشفق بگویدت بپذیر” حافظ به مخاطب خود توصیه می‌کند که به نصایح خیرخواهان گوش دهد و بهانه‌جویی نکند.

• ز وصل روی جوانان تمتعی بردار/ که در کمینگه عمر است مکر عالم پیر” شاعر می‌گوید از زیبایی جوانان لذت ببر، زیرا عمر کوتاه است و دنیا فریبنده است.

• نعیم هر دو جهان پیش عاشقان به جوی/ که این متاع قلیل است و آن عطای کثیر” حافظ می‌گوید عاشقان به دنبال لذت‌های دنیوی و آخرت هستند، زیرا لذت‌های دنیوی کم‌دوام و پاداش آخرت بسیار زیاد است.

• معاشری خوش و رودی بساز می‌خواهم/ که درد خویش بگویم به ناله بم و زیر” شاعر می‌خواهد با دوستان خوش بگذراند و درد دل کند.

• بر آن سرم که ننوشم می و گنه نکنم/ اگر موافق تدبیر من شود تقدیر” شاعر می‌گوید اگر تقدیر با او یار باشد، از گناه و شراب دوری می‌کند.

• چو قسمت ازلی بی حضور ما کردند/ گر اندکی نه به وفق رضاست خرده مگیر” حافظ می‌گوید اگر قسمت از پیش تعیین شده است، به مقدرات الهی خرده نگیر.

• چو لاله در قدحم ریز ساقیا می و مشک/ که نقش خال نگارم نمی‌رود ز ضمیر” شاعر از ساقی می‌خواهد که شراب در جام بریزد، زیرا یادگار محبوبش از ذهن او پاک نمی‌شود.

• بیار ساغر در خوشاب ای ساقی حسود/ گو کرم آصفی ببین و بمیر” شاعر از ساقی حسود می‌خواهد جام شراب بیاورد و به کرم آصف اشاره می‌کند و می‌گوید حسادت بیهوده است.

• به عزم توبه نهادم قدح ز کف صد بار/ ولی کرشمه ساقی نمی‌کند تقصیر” شاعر می‌گوید بارها قصد ترک شراب کرده، اما وسوسه ساقی او را از این کار بازداشته است.

• می دوساله و محبوب چارده ساله همین بس است مرا/ صحبت صغیر و کبیر” شاعر می‌گوید برای او دوستی با شراب کهنه و محبوب جوان کافی است.

تفسیر کلی

در این غزل، حافظ به موضوعات مختلفی از جمله: لذت بردن از زندگی، گذر زمان، عشق، دوستی، تقدیر و دین اشاره کرده است. او به مخاطب خود توصیه می‌کند که از زندگی لذت ببرد، به دوستان خوش بگذراند و به تقدیر الهی راضی باشد. همچنین، به موضوعات عرفانی و فلسفی نیز اشاره کرده است.

پیام اصلی غزل:

پیام اصلی این غزل، لذت بردن از زندگی در لحظه حال و سپردن امور به خدا است. حافظ به مخاطب خود می‌گوید که از عمر کوتاه خود بهترین استفاده را ببرد و به دنبال لذت‌های دنیوی و آخرت باشد.

تعبیر فال:

اگر این غزل به عنوان فال انتخاب شود، نشان دهنده آن است که فال گیرنده باید از زندگی لذت ببرد و به دنبال خوشی باشد. همچنین، این فال می‌تواند به او توصیه کند که به نصایح دوستان و بزرگان گوش دهد و به تقدیر الهی راضی باشد.