حافظ غزل شماره 56
مطالب پیشنهادی از سراسر وب:
مطالب پیشنهادی
حافظ غزل شماره 56
دل سراپردهٔ محبتِ اوست
دیده آیینه دارِ طلعت اوست
من که سر درنیاورم به دو کون
گردنم زیرِ بارِ منتِ اوست
تو و طوبی و ما و قامتِ یار
فکرِ هر کس به قدرِ همتِ اوست
گر من آلوده دامنم چه عجب
همه عالم گواهِ عصمتِ اوست
من که باشم در آن حرم که صبا
پرده دارِ حریمِ حُرمتِ اوست
بی خیالش مباد منظرِ چشم
زان که این گوشه جایِ خلوتِ اوست
هر گلِ نو که شد چمن آرای
ز اثر رنگ و بویِ صحبتِ اوست
دورِ مجنون گذشت و نوبتِ ماست
هر کسی پنج روز، نوبتِ اوست
مُلکَتِ عاشقی و گنجِ طرب
هر چه دارم ز یُمنِ همتِ اوست
من و دل گر فدا شدیم چه باک؟
غرض اندر میان سلامتِ اوست
فقرِ ظاهر مبین که حافظ را
سینه گنجینهٔ محبتِ اوست
توضیح . معنی . تفسیر
تفسیر غزل 56 حافظ: دل سراپرده محبت اوست
غزل 56 حافظ یکی از عاشقانهترین و عمیقترین غزلهای اوست که به موضوع عشق، محبت و دلدادگی میپردازد. این غزل با بیت آغازین “دل سراپرده محبت اوست” به وضوح بیان میکند که قلب شاعر به عنوان مکانی برای عشق و محبت معشوق در نظر گرفته شده است.
تفسیر کلی غزل
در این غزل، حافظ به زیبایی از عشق و دلدادگی خود به معشوق سخن میگوید. او دل خود را به عنوان خیمهای برای عشق توصیف میکند و معشوق را به عنوان صاحب این خیمه معرفی میکند. شاعر در این غزل به زیباییهای طبیعت، عشق به خداوند و لذتهای معنوی اشاره میکند و به خواننده توصیه میکند که به دنبال آرامش درونی باشد.
تفسیر بیت به بیت
بیت اول: دل سراپرده محبت اوست:
- معنی: قلب من خیمه محبت اوست.
- تفسیر: حافظ میگوید که قلبش جایگاه عشق معشوق است.
بیت دوم: دیده آیینهدار طلعت اوست:
- معنی: چشم من آینه جمال اوست.
- تفسیر: چشم شاعر آینهای است که زیبایی معشوق را منعکس میکند.
بیت سوم: من که سر درنیاورم به دو کون:
- معنی: من که از دو جهان سر در نمیآورم.
- تفسیر: شاعر به عظمت و بزرگی معشوق اشاره میکند که درک آن برای او دشوار است.
بیت چهارم: گردنم زیر بار منت اوست:
- معنی: گردنم زیر بار لطف و احسان اوست.
- تفسیر: شاعر مدیون محبتهای معشوق است.
بیت پنجم: تو و طوبی و ما و قامت یار:
- معنی: تو، درخت طوبی و ما و قامت یار.
- تفسیر: شاعر به مقام رفیع معشوق اشاره میکند که مانند درخت طوبی است.
بیت ششم: فکر هر کس به قدر همت اوست:
- معنی: هر کس به اندازه تلاش خود به چیزی میرسد.
- تفسیر: شاعر میگوید که هر کس به اندازه تلاش خود به مقصود میرسد.
بیت هفتم: گر من آلوده دامنم چه عجب:
- معنی: اگر من گناهکار باشم جای تعجب نیست.
- تفسیر: شاعر به گناهان خود اعتراف میکند اما به پاکی معشوق ایمان دارد.
بیت هشتم: همه عالم گواه عصمت اوست:
- معنی: همه عالم گواه پاکی اوست.
- تفسیر: شاعر بر پاکی و معصومیت معشوق تاکید میکند.
بیت نهم: من که باشم در آن حرم که صبا:
- معنی: من که باشم در آن خانهای که نسیم صبحگاهی.
- تفسیر: شاعر خود را لایق حضور در محضر معشوق نمیداند.
بیت دهم: پرده دار حریم حرمت اوست:
- معنی: نگهبان حرمت اوست.
- تفسیر: شاعر به احترام و حرمتی که برای معشوق قائل است اشاره میکند.
بیت یازدهم: بی خیالش مباد منظر چشم:
- معنی: از یاد او غافل نشو.
- تفسیر: شاعر به مخاطب توصیه میکند که همیشه به یاد معشوق باشد.
بیت دوازدهم: زان که این گوشه جای خلوت اوست:
- معنی: زیرا این مکان جای خلوت اوست.
- تفسیر: شاعر میگوید که این مکان، مکانی برای خلوت و راز و نیاز با معشوق است.
بیت سیزدهم: هر گل نو که شد چمن آرای:
- معنی: هر گلی که در چمن میروید.
- تفسیر: شاعر به زیباییهای طبیعت اشاره میکند.
بیت چهاردهم: ز اثر رنگ و بوی صحبت اوست:
- معنی: از اثر رنگ و بوی صحبت اوست.
- تفسیر: شاعر میگوید که زیبایی طبیعت به خاطر وجود معشوق است.
بیت پانزدهم: دور مجنون گذشت و نوبت ماست:
- معنی: نوبت ما رسیده است که مانند مجنون عاشق باشیم.
- تفسیر: شاعر خود را با مجنون مقایسه میکند.
بیت شانزدهم: هر کسی پنج روز نوبت اوست:
- معنی: هر کسی نوبتی برای عشق دارد.
- تفسیر: شاعر میگوید که هر کسی روزی به عشق خواهد رسید.
بیت هفدهم: ملکت عاشقی و گنج طرب:
- معنی: پادشاهی عشق و گنج شادی.
- تفسیر: شاعر میگوید که عشق بزرگترین پادشاهی و گنج است.
بیت هجدهم: هر چه دارم ز یمن همت اوست:
- معنی: هر چه دارم از برکت تلاش اوست.
- تفسیر: شاعر میگوید که همه چیز خوب زندگیاش از برکت عشق معشوق است.
بیت نوزدهم: من و دل گر فدا شدیم چه باک:
- معنی: اگر من و دلم فدا شویم چه باک.
- تفسیر: شاعر حاضر است همه چیز خود را برای عشق فدا کند.
بیت بیستم: غرض اندر میان سلامت اوست:
- معنی: هدف من سلامتی اوست.
- تفسیر: هدف اصلی شاعر سلامتی و خوشبختی معشوق است.
بیت بیست و یکم: فقر ظاهر مبین که حافظ را:
- معنی: به فقر ظاهری حافظ نگاه نکن.
- تفسیر: شاعر میگوید که فقر ظاهری او را گول نزند.
بیت بیست و دوم: سینه گنجینه محبت اوست:
- معنی: سینه من گنجینه محبت اوست.
- تفسیر: شاعر میگوید که قلب او پر از عشق به معشوق است.
مفاهیم اصلی غزل
- عشق و محبت: عشق عمیق و پایدار به معشوق
- وحدت با معشوق: یکی شدن با معشوق
- زیبایی معنوی: زیبایی درونی و معنوی معشوق
- فداکاری: فداکاری برای عشق
- آرامش درونی: رسیدن به آرامش از طریق عشق
کاربرد غزل
این غزل به دلیل بیان احساسات عاشقانهی شدید و توصیفهای زیبای شاعر، یکی از محبوبترین غزلهای حافظ است و در بسیاری از موارد برای فال و تعبیر استفاده میشود. همچنین، این غزل به عنوان یک اثر ادبی ارزشمند در ادبیات فارسی جایگاه ویژهای دارد.
مطالب پیشنهادی از سراسر وب:
مطالب پیشنهادی