تفسیر غزل شماره 180 حافظ: ای پسته تو خنده زده بر حدیث قند

غزل شماره 180 حافظ یکی از غزل‌های شیرین و طنزآمیز اوست که به موضوع عشق، زیبایی و برخی از عادات اجتماعی زمانه خود می‌پردازد. حافظ در این غزل، با زبانی لطیف و طنزآمیز، به برخی از رفتارها و نگرش‌های افراد انتقاد می‌کند.

معنی بیت به بیت:

• ای پسته تو خنده زده بر حدیث قند: ای پسته خوش‌طعم، تو بر ذکر شیرینی خندیدی. این بیت کنایه از افرادی است که به جای توجه به مسائل مهم‌تر، به چیزهای کوچک و کم‌اهمیت می‌خندند.
• که من به فغان آمده‌ام از دست زلف یار: من به خاطر زلف یار به فغان آمده‌ام.
• کسی که دلش گرفتار کمند عشق زلف یار نشده باشد: کسی که دلش گرفتار زلف زیبای یار نشده باشد،
• پریشانی حال مرا چگونه در می‌یابد: پریشانی حال مرا چگونه می‌تواند درک کند؟
• تو گرچه به مجلس ما آیی و بنشینی: اگرچه تو به مجلس ما بیایی و بنشینی،
• مگر تو به حال ما آشنا می‌شوی: آیا به حال ما آشنایی پیدا می‌کنی؟
• نه آن که تو از غم عشق آگهی داری: نه اینکه تو از غم عشق آگاهی داشته باشی.
• که تو همه عمرت به بازی و شادی می‌گذرد: تو تمام عمرت را در بازی و شادی گذرانده‌ای.
• تو از چه خبر داری از این درد نهانی: تو از این درد پنهانی چه می‌دانی؟
• که من شب همه شب تا به صبح گریانم: من شب‌ها تا صبح گریه می‌کنم.
• تو گرچه به خوابی و من به شب‌زاری: تو گرچه می‌خوابی و من شب‌ها به عذابم.
• تو از چه خبر داری از این سوز نهانی: تو از این سوز پنهانی چه می‌دانی؟
• تو ای که به مجلس ما آیی و بنشینی: تو ای که به مجلس ما می‌آیی و می‌نشینی،
• مگر تو به حال ما آشنا می‌شوی: آیا به حال ما آشنایی پیدا می‌کنی؟
• تو از چه خبر داری از این درد نهانی: تو از این درد پنهانی چه می‌دانی؟
• که من شب همه شب تا به صبح گریانم: من شب‌ها تا صبح گریه می‌کنم.
• تو گرچه به خوابی و من به شب‌زاری: تو گرچه می‌خوابی و من شب‌ها به عذابم.
• تو از چه خبر داری از این سوز نهانی: تو از این سوز پنهانی چه می‌دانی؟

تفسیر کلی غزل:

حافظ در این غزل، به تفاوت میان خود و دیگران که درگیر عشق و عذاب آن هستند و کسانی که از این مسائل بی‌خبرند، اشاره می‌کند. او با لحنی طنزآمیز، به افرادی که به جای درک دردهای دیگران به مسائل کوچک می‌خندند، انتقاد می‌کند.

مفاهیم کلیدی:

• عشق و عذاب آن: عشق به عنوان یک تجربه عمیق و گاه دردناک.
• بی‌خبری از درد دیگران: انتقاد از افرادی که به درد و رنج دیگران بی‌توجه هستند.
• طنز و کنایه: استفاده از زبان طنزآمیز برای بیان مفاهیم جدی.

تعبیر در فال:

اگر این غزل در فال حافظ بیاید، معمولاً به معنای هشدار نسبت به بی‌توجهی به درد و رنج دیگران و توصیه به همدلی و مهربانی است. همچنین می‌تواند به معنای تجربه عشقی عمیق و دردناک باشد.

کاربردهای این غزل:

• انتقاد اجتماعی: حافظ در این غزل به برخی از رفتارهای اجتماعی انتقاد می‌کند.
• توجه به درد دیگران: این غزل به ما یادآوری می‌کند که به درد و رنج دیگران توجه کنیم.
• اهمیت همدلی: این غزل بر اهمیت همدلی و مهربانی تأکید می‌کند.