حافظ غزل شماره 488
مطالب پیشنهادی از سراسر وب:
حافظ غزل شماره 488
سحرم هاتف میخانه به دولتخواهی
گفت بازآی که دیرینه این درگاهی
همچو جم جرعه ما کش که ز سرّ دو جهان
پرتو جام جهانبین دهدت آگاهی
بر در میکده رندان قلندر باشند
که ستانند و دهند افسر شاهنشاهی
خشتْ زیر سر و بر تارک هفتاختر پای
دست قدرت نگر و منصب صاحب جاهی
سر ما و در میخانه که طرف بامش
به فلک بر شد و دیوار بدین کوتاهی
قطع این مرحله بیهمرهی خضر مکن
ظلمات است بترس از خطر گمراهی
اگرت سلطنت فقر ببخشند ای دل
کمترین ملک تو از ماه بود تا ماهی
تو دم فقر ندانی زدن از دست مده
مسند خواجگی و مجلس تورانشاهی
حافظِ خامطمع شرمی از این قصّه بدار
عملت چیست که فردوس برین میخواهی؟
توضیح . معنی . تفسیر
تفسیر غزل شماره 488 حافظ: سحرم هاتف میخانه به دولتخواهی
غزل شماره 488 حافظ یکی از غزلهای عمیق و پرمعنای دیوان اوست که مضمون اصلی آن، دعوت به عرفان و شناخت حقایق عالم است. حافظ در این غزل، با زبانی شیوا و تصویرهای زیبا، به مخاطب خود توصیه میکند که به دنبال معرفت و حقیقت باشد و از ظواهر فریبنده دنیا دست بردارد.
مفهوم کلی غزل:
در این غزل، حافظ با توصیف فضای میخانه و دعوت هاتف به دولتخواهی، به دنبال بیان این نکته است که رسیدن به حقیقت و معرفت، نیازمند ترک دنیا و توجه به درون است. شاعر با استفاده از نمادهای مختلف، به مخاطب خود نشان میدهد که شراب عرفان، کلید گشودن اسرار دو جهان است.
تفسیر بیت به بیت:
- بیت اول: “سحرم هاتف میخانه به دولتخواهی”
حافظ با این بیت، فضای میخانه را در سحرگاه توصیف میکند و به دعوت هاتف به دولتخواهی اشاره میکند. این دولتخواهی، نه دولت دنیوی، بلکه دولت معنوی و رسیدن به حقیقت است.
- گفت بازآی که دیرینه این درگاهی”
هاتف، که نماد راهنما و مرشد است، به مخاطب میگوید که به میخانه بازگرد، زیرا این درگاه، درگاهی کهن و همیشگی است.
- همچو جم جرعه ما کش که ز سر دو جهان پرتو جام جهانبین دهدت آگاهی”
حافظ از مخاطب میخواهد که مانند جمشید، از جام شراب عرفان بنوشد تا از اسرار دو جهان آگاه شود. جام جهانبین، نماد معرفت و بصیرتی است که با نوشیدن شراب عرفان به دست میآید.
تفسیرهای متفاوت:
- تفسیر عرفانی: در تفسیر عرفانی، این غزل به عنوان یک دعوت به عرفان و تصوف تعبیر میشود. شاعر در این تفسیر، به موضوعاتی مانند معرفت، حقیقت و عشق الهی اشاره میکند.
- تفسیر اجتماعی: در تفسیر اجتماعی، این غزل به عنوان یک نقد اجتماعی و سیاسی تعبیر میشود. شاعر در این تفسیر، به نقد دنیاطلبی و وابستگی به قدرت و ثروت میپردازد.
نکات قابل توجه:
- میخانه و شراب: در این غزل، میخانه و شراب نماد عرفان و معرفت هستند.
- هاتف: هاتف نماد راهنما و مرشد است.
- جام جهانبین: جام جهانبین نماد معرفت و بصیرتی است که با نوشیدن شراب عرفان به دست میآید.
- دولتخواهی: دولتخواهی در این غزل، به معنای طلب دولت معنوی و رسیدن به حقیقت است.
نتیجهگیری:
غزل 488 حافظ، یک غزل عمیق و فلسفی است که به ما یادآوری میکند که برای رسیدن به حقیقت و معرفت، باید از ظواهر فریبنده دنیا دست برداریم و به درون خود رجوع کنیم. این غزل، به ما انگیزه میدهد که به دنبال شناخت خود و جهان باشیم.
این غزل به دلایل زیر بسیار مشهور است:
- زبان زیبا و شیوا: این غزل با زبان زیبا و شیوای خود، مفاهیم عمیق را به خوبی منتقل میکند.
- مفهومی بودن: این غزل حاوی مفاهیم فلسفی و عرفانی است که برای اندیشمندان جذاب است.
- چندوجهی بودن: این غزل دارای تفسیرهای مختلفی است و هر فرد میتواند بر اساس دیدگاه خود به آن نگاه کند.
مطالب پیشنهادی از سراسر وب: