حافظ غزل شماره 361
مطالب پیشنهادی از سراسر وب:
حافظ غزل شماره 361
آن که پامالِ جفا کرد چو خاکِ راهم
خاک میبوسم و عُذرِ قَدَمَش میخواهم
من نه آنم که ز جورِ تو بِنالم، حاشا
بندهٔ معتقد و چاکرِ دولتخواهم
بستهام در خَمِ گیسویِ تو امّیدِ دراز
آن مبادا که کُنَد دستِ طلب کوتاهم
ذَرّهٔ خاکم و در کویِ توام جای خوش است
ترسم ای دوست که بادی بِبَرَد ناگاهم
پیرِ میخانه سَحَر جامِ جهانبینم داد
و اندر آن آینه از حُسنِ تو کرد آگاهم
صوفیِ صومعهٔ عالَمِ قُدسَم لیکن
حالیا دیرِ مُغان است حوالتگاهم
با منِ راهنشین خیز و سوی میکده آی
تا در آن حلقه ببینی که چه صاحب جاهم
مست بگذشتی و از حافظت اندیشه نبود
آه اگر دامنِ حُسنِ تو بگیرد آهم
خوشم آمد که سحر خسروِ خاور میگفت
با همه پادشهی بندهٔ تورانشاهم
توضیح . معنی . تفسیر
معنی و تفسیر غزل 361 حافظ
غزل 361 حافظ با بیت آغازین “آن که پامال جفا کرد چو خاک راهم”، تصویری از عشق و تواضع شاعرانه را ترسیم میکند. حافظ در این غزل، با وجود همه جفایی که از معشوق دیده، همچنان او را ستایش میکند و به او دل بسته است.
تفسیر بیت به بیت:
- بیت اول: شاعر میگوید کسی که راه مرا آلوده به جفا کرد، مانند خاک پای من است و من با احترام خاک آن راه را میبوسم و از او عذرخواهی میکنم. این بیت نشان از فروتنی و عشق عمیق شاعر دارد.
- بیت دوم: حافظ بیان میکند که هرگز از ظلم و جور معشوق شکایت نمیکند و خود را بندهای مطیع و خواهان دولت او میداند. این بیت نشان از تسلیم کامل شاعر در برابر محبوبش است.
- بیت سوم: شاعر امید خود را به گیسوان معشوق بسته و از خدا میخواهد که این امید را کوتاه نکند. این بیت نشان از وابستگی عمیق شاعر به محبوبش است.
- بیت چهارم: شاعر خود را ذرهای خاک میداند که در کوی محبوبش جای خوشی دارد، اما از این میترسد که باد او را از این مکان خوش دور کند. این بیت بیانگر ترس از جدایی از محبوب است.
- بیت پنجم: پیر میخانه سحرگاه جامی به شاعر میدهد که در آن آینهای از جمال معشوق دیده میشود. این بیت نشان از عشق شاعر به شراب و زیبایی معشوق است.
- بیت ششم: شاعر خود را صوفی صومعهای میداند، اما اکنون در میکده به معشوق پناه آورده است. این بیت نشان از تضاد ظاهری و باطنی شاعر است.
- بیت هفتم: حافظ از مخاطب خود میخواهد که با او به میکده بیاید تا ببیند که او در آن جمع چه جایگاهی دارد. این بیت نشان از دعوت به شادی و رفاقت است.
- بیت هشتم: شاعر از اینکه در حالت مستی از معشوق غافل شده، بسیار پشیمان است. این بیت نشان از پشیمانی شاعر از غفلت نسبت به محبوب است.
- بیت نهم: شاعر از سخنی که خسرو خاور گفته لذت میبرد و آن اینکه با وجود پادشاهی، بنده تورانیان است. این بیت نشان از تواضع پادشاه و تعظیم او در برابر دیگری است.
تفسیر کلی:
این غزل، بیانگر عشق عمیق، تواضع، تسلیم و وابستگی شاعر به معشوق است. حافظ با استفاده از زبان نمادین و تصاویر زیبا، دنیای درونی خود را به تصویر میکشد. این غزل، یکی از زیباترین و پر مفهومترین غزلهای حافظ است که بارها مورد تحلیل و تفسیر قرار گرفته است.
نکات قابل توجه:
- استفاده از نمادهای شراب، میکده و صوفیگری برای بیان مفاهیم عرفانی
- تضاد ظاهری و باطنی شاعر
- تأکید بر عشق و وابستگی به معشوق
- بیان ترس از جدایی از محبوب
- استفاده از زبان ساده و روان
موارد استفاده از این غزل:
- تحلیل و بررسی شعر حافظ
- مطالعه ادبیات عرفانی
- شناخت فرهنگ و ادبیات فارسی
- استفاده در مراسم و مجالس مختلف
مطالب پیشنهادی از سراسر وب: